Over de Mobiliteit van de toekomst & Oosterweel

“Oosterweel met een verbinding aan het Sportpaleis was en is gedoemd om te mislukken”

Christian Leysen: Ik begrijp dat het te lang duurt, maar het statement ‘gelijk welke oplossing is goed van zolang men maar een spade in de grond gaat steken’ is zinsbegoocheling. Gelukkig dat er vandaag een grotere bewustwording is dat de meest effectieve en snelle verbetering er zal komen door de intelligente verkeerssturing.

[…] In de voorbije legislatuur leek het wel dat men als een konijn naar een lichtbak genaamd ‘Oosterweel’ is blijven kijken. Daardoor heeft het te weinig aandacht besteed aan de echte uitdagingen. Dat zijn niet enkel infrastructuurwerken, maar ook onze regio klaarmaken voor de impact van de nieuwste technologieën.

Oosterweel met een verbinding aan het Sportpaleis was en is gedoemd om te mislukken, maar dat is niet de fout van de BAM. Daar is heel wat competentie, maar men had daar een opdracht die verkeerd gekaderd was: bouwen in plaats van mobiliteitsproblemen oplossen.

[…] Je kan geen miljarden uitgeven voor projecten waarvan je weet dat ze niet tot een echte oplossing leiden. Het is niet door een knooppunt aan het Sportpaleis dat we er op vooruit zullen gaan: ‘Oosterweel Noord’ met rechtstreekse aansluiting via het knooppunt Ekeren is een valabele optie.

De verbinding Ekeren-Wommelgem – de A102 – ligt al decennialang op de tekentafel en wordt door specialisten als een must gezien. Ik ben er wel van overtuigd dat er tegen 2020 wel een gezond mobiliteitsplan in uitvoering is.

Inclusief de Scheldekruising op het BAM-tracé?

Christian Leysen: […] De combinatie BAM-tracé met Ringland lijkt echter niet zo evident. In het Ringland-concept wordt het transitverkeer van het lokale gescheiden met aparte tunnels. De huidige plannen voor Oosterweelverbinding lijken me niet combineerbaar met een overkapping en gescheiden verkeer.

Ringland steunt u ongetwijfeld. Met forum 2020 hebben jullie je eigen voorstel van Meccano gecombineerd met Ringland.

Christian Leysen: Die twee vloeken niet aangezien Meccano een noordelijk gelegen halve ring is die de Ring doorkruist aan het knooppunt Ekeren en de verbinding met Wommelgem mogelijk maakt. Daardoor zijn er geen obstructies voor zowel de overkapping als verkeersscheiding.

Er zijn vandaag daarom twee prioriteiten. Enerzijds zo snel mogelijk de A102-aansluiting maken om het verkeer uit de haven/Rechteroever te verbinden met het hinterland en zo veel verkeer weg te halen van de Ring. Dat tracé bestaat al lang, de gronden zijn beschikbaar én het knooppunt ligt er al. Het is niet normaal dat je een autostrade door de stad gratis maakt, terwijl routes buiten de stad betalend zijn

Het tweede is durven ingrijpen in verkeerssturing. Met name in het internationale transitverkeer dat niet noodzakelijk via de stedelijke ring moet gaan, vooral tijdens de spitsuren, omleiden via Liefkenshoek of nog verder via de Westerscheldetunnel in Nederland. Door een verbodsbepaling of door op een juist moment een aangepaste fiscale prijsstimuli te voorzien. Het is niet normaal dat je een autostrade door de stad gratis maakt, terwijl routes buiten de stad betalend zijn.

Hoe moet een klein logistiek bedrijf of transportbedrijf uit de regio daarmee omgaan?

Christian Leysen: Het principe van intelligente verkeerssturing met bepaalde financiële incentives zou in principe neutraal moeten zijn voor de inwoners en werknemers van de regio. Een tolheffing moet er vooral voor zorgen dat het overige verkeer andere wegen zoekt.

Volgens mij is de grote uitdaging niet of Oosterweel er komt of niet. Persoonlijk denk ik van niet, tenzij men de inhoud van het project voldoende bijstuurt en een knooppunt aan het Sportpaleis daadwerkelijk ‘begraaft’.

De echte uitdaging: hoe stellen we ons op voor de mobiliteit van binnen tien of twintig jaar met de zelfsturende wagens, aaneengeschakelde vrachtwagens en nieuwe distributiesystemen gekoppeld aan e-commerce.

80% van het vrachtverkeer op die ring is dan ook transitverkeer.

Christian Leysen: De pieken en files zijn tijds- en plaatsgebonden. Men moet het verkeer durven sturen. Daar moet een maatschappelijke afweging gebeuren: ‘Ik wil mijn stedelijke ring openzetten voor internationaal transitverkeer, maar enkel wanneer het te verzoenen is met het lokaal verkeer.’ Niet op een manier zodat de lokale bedrijven gewurgd worden. Het zou goed zijn een denktank vanuit de Vlaamse regering op te starten. Het besef moet er zijn dat ze niet alleen autostrades moeten bouwen, maar ook pioniers moeten zijn wat betreft mobiliteitsconcepten van de 21ste eeuw. ….

De zelfrijdende wagen is op komst. En er is duidelijk al een structureel gevecht tussen traditionele autoconstructeurs en nieuw spelers zoals de Google Car en bedrijven zoals Tesla. Recent testte Audi zo’n zelfbesturende wagen op de autostrade in Duitsland. Voor die vernieuwingen is er vaak een vorm van schrik. We vliegen tegenwoordig boven de grond in een metalen kist in de lucht die wordt bestuurd met een automatische piloot zonder schrik te hebben, en dat vinden we wel normaal.

Vormt zoiets een obstakel of opportuniteit voor de havenbedrijven?

Christian Leysen: We moeten afscheid nemen van concepten en ideeën van decennia geleden. Het is dringend tijd dat we zorgen voor een hogere bezettingsgraad in wagens en camions. Wagens worden vier vijfde van de tijd niet benut, camions rijden 40% met leegvracht. Het gaat dus niet om ‘beslist beleid’, maar om ’toekomstgericht beleid’.

[…] Er gaat een shift komen in logistiek en mobiliteit die even groot is als diegene die er in de telecommunicatie is geweest.