TIEN ACTIEPUNTEN VOOR TIEN JAAR

VISIE OP EEN DUURZAAM POLITIEK BELEID

Vanuit verschillende hoeken wordt gevraagd dat Antwerpen een duidelijke toekomstvisie formuleert met een tijdshorizon die verder reikt dan één legislatuur. Antwerpen overMorgen wil met dit document het debat hierover op gang brengen.

Het Antwerpse stadsbestuur moet niet alleen verder werken aan het oplossen van de dagdagelijkse problemen, maar moet nu dringend werk maken van een sterke toekomstvisie. Het lange termijndenken dient de toetssteen te zijn voor het concreet politiek handelen. Door het voorleggen van deze tien actiepunten wil Antwerpen overMorgen de aanzet geven voor een vernieuwende aanpak, die vorm geeft aan een duurzaam politiek beleid in Antwerpen.

Samengevat

Antwerpen moet uitgroeien van provinciehoofdstad naast een wereldhaven tot een stadsgewest met het elan van een wereldstad.

Het lange termijndenken moet er de toetssteen worden voor alle politiek handelen en moet mee de basis zijn van het contract tussen de burger en het beleid.

Ambitieuze projecten werken als magneet om mensen en middelen aan te trekken en moeten de groei van de welvaart voor alle bevolkingslagen schragen.

Economie en ecologie moeten elkaar aanvullen.De maatschappij evolueert constant en innovatie en aanpassingsvermogen zijn belangrijke waarden. Een evenwicht vinden tussen economie (bron van werkverschaffing en welvaart, én één van de belangrijkste vormen van persoonlijke zingeving) en milieu (het behoud van harmonie binnen de gemeenschap, én onze natuurlijke omgeving) is de basis van duurzaam ondernemen.

Antwerpen moet zich profileren als vestigingsplaats voor ondernemingen die voorlopers zijn op het gebied van duurzaam ondernemen. Daarnaast moet een sterke vereenvoudiging van de reglementering de slagkracht van de administratie beduidend verhogen en de bereidheid tot ondernemen, zowel op economisch als sociaal vlak, stimuleren.

Via een eenvoudige administratieve regelgeving en een resultaatgerichte fiscaliteit moet Antwerpen een trekpleister worden voor economisch, sociaal en ecologisch performante ondernemingen.

Inzet en expertise voor Antwerpenaren en de wereld.Door een efficiënt beheer moet het belangrijk potentieel op het gebied van de gezondheidszorg beter gevaloriseerd worden, zowel voor de Antwerpenaar als op internationaal vlak. De stad moet anticiperen op de ontgroening en de vergrijzing van de bevolking. Traditionele structuren uit de gezondheidszorg worden herdacht zowel in functie van specialisatie als van leeftijdscategorieën. Zo moet Antwerpen zijn voortrekkersrol op het vlak van de oprichting van kinder- en seniorenziekenhuizen uitbouwen en zijn expertisecentra krachtig ondersteunen.

Bovendien moet binnen alle beleidsdomeinen levenskwaliteit voorop gesteld worden. Samen met alle actoren uit de gezondheidszorg maakt ’sneller en meer’ plaats voor ‘doordacht en beter’.

De gezondheidssector te Antwerpen moet via verzelfstandiging, specialisatie en samenwerkingsakkoorden efficiënter opereren en zijn internationale erkenning versterken.

Permanente vorming overstijgt traditionele structuren.Als belangrijke onderwijsstad in Vlaanderen moet Antwerpen in overleg met de organiserende overheden gestalte geven aan een breed en kwalitatief aanbod. Het internet verandert de rol van leraar en leerling ingrijpend en vereist nieuwe leermethodes. Bestaande structuren dienen aangepast en aangevuld te worden zodat onafhankelijk van leeftijd, achtergrond of oorsprong een levenslange ontplooiing mogelijk is. Opleiding beperkt zich niet langer tot de schoolbanken. De sociale en de economische dimensies van onderwijs moeten hierbij gepaard gaan met ruimte voor creativiteit. Dit is de sleutel om maatschappelijke breuklijnen en uitsluiting terug te dringen.

Antwerpen moet een voortrekkersrol spelen bij de implementatie van nieuwe leermethoden en technieken en bij de hertekening van de rol van leraar en leerling.

Een nieuwe rol opnemen tijdens de tweede speelhelft.De grijze golf in onze maatschappij brengt niet alleen financiële uitdagingen met zich mee, maar vraagt ook een vernieuwde visie op de rol en de opdracht van ‘ouderen’ in onze samenleving.

Het afschaffen van de verplichte pensioenleeftijd gekoppeld aan een flexibele arbeidsduur en aangepaste vergoedingstechnieken moeten er voor zorgen dat ouderen zinvol en verantwoord hun rol in de maatschappij kunnen blijven opnemen.

Daarnaast kunnen nieuwe projecten met maatschappelijke meerwaarde zoals de valorisering van het cultureel patrimonium of de integratie van nieuwkomers buiten het traditionele arbeidscircuit (vrijwilligers, pensioen- en uitkeringsgerechtigden) ingevuld worden.

Antwerpen moet als pilootomgeving fungeren om het contact tussen generaties te verbeteren door er voor te zorgen dat mensen op leeftijd zich nog op een zinvolle manier kunnen inzetten voor de gemeenschap.

Een handels- en culturele metropool die weet waarvoor ze staat.In de traditie van de Hanzesteden is een wisselwerking tussen handel en cultuur een motor voor openheid en contact met andere gemeenschappen uit nabije en verre oorden. Het respect voor de eigen waarden en regels is hierbij wel een basiswaarde voor de gastvrijheid. Onduidelijkheid en naïeviteit keren zich immers zowel tegen de gastheren als de gasten. Migratiestromen moeten ingepast zijn in een maatschappelijke consensus. Het respect van andere culturele en levenswijzen moet eveneens opgeëist worden voor de eigen cultuur en levenswijze.

Antwerpen legt met nieuwkomers contractueel afspraken vast over wederzijdse rechten en plichten en staat borg voor de correcte toepassing ervan.

Een stadsgewest in het Europa der regio’s.De overdaad aan bestuursniveaus schaadt de kwaliteit van de beleidsvoering en ondergraaft het vertrouwen van de burger. De wijziging van de economische en politieke context, het uitdijen van het stedelijk gebied alsook de totstandkoming van de Europese Unie, vereisen een fundamentele hertekening én vereenvoudiging van de beleidsstructuren.

Antwerpen moet inspelen op de verdergaande Europese eenmaking en zich profileren als een sterk Europees stadsgewest. Tweejaarlijks gebeurt in opdracht van de gemeenteraad een benchmarking (toetsing) van de werking en uitstraling van de stad met andere Europese stadsgewesten.

Een stadsgewest Antwerpen wordt opgericht door het samenbrengen van de huidige districten en randgemeenten waarbij de huidige fusiegemeente ontbonden wordt en de provincie vervangen wordt door stads- en streekgewesten.

Het stedelijk bestuursniveau moet niet alles willen doen.De overheid moet slank en gespierd zijn, d.w.z. dat zij zich beperkt tot kerntaken, die ze met voldoende middelen en autoriteit waarmaakt.

De rapportering over de staat van de stad gebeurt jaarlijks door een extern kantoor en rekent de bezittingen en de schulden van de stad uit in hoofde van elke inwoner. Daarnaast worden nut en efficiëntie van alle overheidsdiensten op continue basis beoordeeld en bewaakt. Gemeenschapsmiddelen dienen bij uitstek efficiënt en bekwaam beheerd te worden.

Procedures mogen alleen voor rechtmatige belangen ingeroepen worden. Voor belangrijke beleidsbeslissingen kunnen mits een gemotiveerd besluit de proceduretermijnen (termijn voor zowel beroep als beslechting) ingekort worden.

Antwerpen moet niet-kerntaken uitbesteden en onderbrengen in financieel en sociaal-rechterlijk onafhankelijke autonome bedrijven. Daarnaast moet een externe organisatie permanent toezicht houden op de effectiviteit en de efficiëntie van de stadsdiensten.

Integer zijn, rendeert.Jobmobiliteit is een must voor politici en ambtenaren. Dergelijke mobiliteit naar andere maatschappelijke geledingen vermijdt de vertrouwensbreuk tussen bestuurders en burgers. Het is de taak van het beleid om ambitieuze doelstellingen vast te leggen, te zorgen voor de nodige middelen en de meest bekwame mensen te belasten met de uitvoering en strikte opvolging ervan (politieke corporate governance). De top van de administratie moet een beleidsvisie indienen. Hun ambt verdient extra bescherming tegen politieke willekeur en hun mandaat moet regelmatig getoetst worden aan inzet, efficiëntie en professionalisme. Het verschil in statuut tussen ambtenaren en bedienden moet op stedelijk vlak opgeheven worden. Deontologie in de administratie en bij politici is een topprioriteit.

Het mandaat van burgemeester moet gekoppeld zijn aan de aanduiding van een uitvoerend college dat het volledige vertrouwen heeft. De burgemeester moet samen met zijn college ook zijn topambtenaren zelf kiezen.

Stadsontwikkeling vergt visie en moed.Naast het verzorgen van een aantal basisdiensten die noodzakelijk zijn voor het dagelijks functioneren van de stad (zoals veiligheid, stedebouw, openbare werken, properheid, …) is een visie op stadsontwikkeling een kerntaak van de lokale overheid. Deze visie moet één legislatuur overstijgen en uitvoerig gecommuniceerd worden met behulp van zowel klassieke als moderne middelen (hoorzittingen, internet, maquettes of driedimensionale computersimulaties). Het gebruik van de nieuwe informatietechnologieën maakt het contact tussen het beleid en de burger transparanter, socialer en eerlijker. Na raadpleging van en open dialoog met de burgers moet de overheid een duidelijke keuze maken, die het ‘niet in mijn achtertuin’-syndroom(*) en de bijhorende inertie overstijgt.

De gemeenteraad houdt zich alleen nog bezig met beslissingen van fundamenteel belang en ondersteunt het opstellen van beleidsplannen en een lange termijnvisie op stadsontwikkeling door de dialoog met de burger te onderhouden.

(*)Het NIMBY-syndroom (Not In My BackYard) of nog erger: BANANA (Build Absolutely Nothing Anywhere near Anything).

en is politiek overdraagbaar.

Antwerpen moet na een grondige financiële gezondmaking investeren in één groot project met internationale uitstraling teneinde stad en regio te positioneren op de wereldkaart en als katalysator te functioneren voor een vernieuwd economisch en maatschappelijk elan.

Een bebouwde brug over de Schelde kan dit groot project zijn. Bruggen over de Schelde zijn het symbool voor een wereldstad aan de stroom. De stad wordt daardoor weer een geheel. Het stadhuis verhuist naar linkeroever en laat zijn museumfunctie achter in de historische kern van de stad.

Het nieuwe stadhuis wordt de veruiterlijking van een nieuwe transparante relatie tussen burger, administratie en politiek.

Antwerpen wordt de zetel voor vooraanstaande Vlaamse en Europese instellingen en organisaties.

EEN HELDERE VISIE OP ONZE STAD.

“Je moet de mensen niet onder de grond steken en het verkeer boven, maar omgekeerd.”

CHRISTIAN LEYSEN   •   OPRICHTER ANTWERPEN OVERMORGEN